Schematherapie gaat uit van de theorie dat je wanneer je in je schema's getriggert wordt, je in een copingmechanisme schiet. Dit noemen we de modus waar je in terecht komt. Bijvoorbeeld een modus van een boos of gekwetst kind, een modus van inschikken naar de wil van de ander, of juist een modus waarin je veeleisend of straffend bent naar jezelf. Deze modi nemen je als het ware tijdelijk over. Zo kun je anders handelen dan je je had voorgenomen wanneer je getriggert bent. Je kunt minder helder nadenken, en je handelingen ontbreken vaak zelfliefde of respect en ruimte voor de behoeften van anderen. Niet omdat jij zo wilt zijn, maar omdat je wordt overspoeld door pijn die je wilt vermijden. Een sessie waarin de stoelentechniek wordt gebruikt leert je meer zicht te krijgen op de modi waar jij in kan schieten. Ik combineer dit vaak met technieken uit de Voice Dialogue, door uitgebreid de tijd te nemen deze delen in jou te laten spreken. Je leert om delen van zelfbescherming even aan de kant te zetten, zodat je meer mogelijkheid krijgt om je kwetsbaarheid te leren kennen. Juist vanuit kwetsbaarheid, en het erkennen en uiten hiervan, kun je meer in je kracht komen te staan. Je wordt gezonder en minder meegesleept door alle delen in jou die je willen beschermen, maar dit soms op een erg onhandige manier doen. Je stoot mensen hiermee af, laat jezelf onvoldoende zien, zorgt niet voor je eigen behoeften of loopt juist over anderen heen. Je schiet in de verdediging bij kritiek, trekt je terug of wordt overassertief. Al deze dynamiek die je vooral in relatie met andere mensen tegen komt, wordt zichtbaar en je krijgt meer keuzevrijheid hoe jij wilt handelen.
